-Υπάρχει ελευθερία μέσα στον περιορισμό,
αρκεί να ρίχνουμε τη ματιά μας στη σωστή κατεύθυνση-
Όταν ξεκίνησε αυτό το άρθρο είχα τη διάθεση να είναι διαφορετικό από τις οδηγίες που δεχόμαστε τις τελευταίες μέρες από όλα τα μέσα. Όχι γιατί δεν είναι χρήσιμες, το αντίθετο μάλιστα. Απαραίτητες και σωτήριες σε πολλές περιπτώσεις. Όμως, αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχει και η ανάγκη να κρατήσουμε μία κανονικότητα μέσα στις εξελίξεις που τρέχουν, οι οποίες είναι για όλους πρωτόγνωρες και καθιστούν αναγκαία τη συνεχή προσαρμογή μας σε νέα δεδομένα.
Ο ιός COVID-19 ήρθε ταχέως με πολλά όπλα και οπλές. Ωστόσο, τόσο το κράτος όσο και ο κάθε ένας από εμάς ξεχωριστά διαθέτουμε εξίσου αρκετά εφόδια για να τον αντιμετωπίσουμε με συνέπεια, υπευθυνότητα και ψυχραιμία.
Η προσπάθεια που κάνει και θα κάνει ο καθένας για να ανταπεξέλθει στην κρίσιμη αυτή περίοδο που βιώνει ο άνθρωπος σε παγκόσμια επίπεδα είναι συλλογική. Ας συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε “απομονωμένοι μαζί” και η δυσκολία έχει χτυπήσει την πόρτα όλων μας. Είναι στο χέρι μας να τηρούμε τους κανόνες υγιεινής για να μείνουμε ασφαλείς εμείς και οι γύρω μας. Είναι στο χέρι μας να γεμίσουμε ή όχι τη μέρα μας.
Μέσα σε όλες τις νέες αυτές αλλαγές που βιώνουμε είναι και ο περιορισμός μας στο σπίτι μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Πολλοί γονείς και φροντιστές βρίσκονται σε άδεια ή εργάζονται από το σπίτι και τα παιδιά δεν πηγαίνουν σχολείο ή στις υπόλοιπες δραστηριότητές τους. Αυτό μας φέρνει αντιμέτωπους τόσο με την απώλεια της μέχρι τώρα καθημερινότητας (π.χ. δε βλέπω πια τους φίλους στο σχολείο, δεν πάω γυμναστήριο, δε βγαίνω βόλτες) όσο και με την ξαφνική αύξηση του χρόνου που περνάμε μέσα στη μέρα με τους “σημαντικούς άλλους”. Αυτή η νέα συνθήκη μας καλεί να πάρουμε θέση στα πράγματα.
Σημαντικά σημεία που ίσως φανούν χρήσιμα σ’ αυτή τη διαδικασία μπορεί να είναι:
H ενημέρωση των παιδιών για την κατάσταση που βιώνουμε με τρόπο κατανοητό και άμεσο. Δε χρειάζεται να τους πανικοβάλλουμε ή να τους φοβίσουμε, αλλά να εξηγήσουμε πόσο σημαντικό είναι να τηρήσουμε τους κανόνες ώστε να καταφέρουμε να γυρίσουμε στην καθημερινότητά μας, ακόμα κι αν χρειαστεί κάποιο χρονικό διάστημα. Είμαστε ανοιχτοί σε απορίες και αρνητικά συναισθήματα και μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κι άλλα μέσα για να τους γίνει κατανοητό, όπως για παράδειγμα να κάνουμε σκίτσα ή να φτιάξουμε φιγούρες.
Να εξηγήσουμε τις νέες συνθήκες της καθημερινότητας και να συζητήσουμε μαζί τους ιδέες γι’ αυτήν. Μπορούμε, για παράδειγμα να βγάλουμε μαζί τους ένα πρόγραμμα. Η τήρηση ενός προγράμματος βοηθάει στο να μην επικρατεί χάος και αταξία.
Να δεχτούμε τα αρνητικά συναισθήματα. Μπορεί να ανησυχούμε, να φοβόμαστε, να απογοητευόμαστε, να κουραζόμαστε ή και να μην αντέχουμε να μείνουμε ξαφνικά τόσες ώρες με τον/τη σύντροφο και τα παιδιά μας. Αυτό βιώνεται από μεγάλο μέρος των ανθρώπων. Ας το ακούσουμε, γιατί κάτι έχει να μας πει. Θα μπορέσουμε να το μεταφράσουμε μόνο αν του δώσουμε χώρο.
Να αφιερώσουμε χρόνο στον εαυτό και τους γύρω μας. Η καθημερινότητα που βιώναμε πριν φέρει τις αλλαγές ο ιός, ήταν αρκετά απαιτητική για πολλούς. Πολλές φορές ζητούσαμε λίγο παραπάνω χρόνο για εμάς, τον/τη σύντροφο ή τα παιδιά μας. Ίσως να μπορούμε να εκμεταλλευτούμε αυτό τον χρόνο για να φροντίσουμε εμάς και τους γύρω μας λίγο παραπάνω και να ζητήσουμε φροντίδα και περιποίηση από τους άλλους.
Να ασχοληθούμε με δραστηριότητες που μας ευχαριστούν. Επιτραπέζια παιχνίδια, κατασκευές, ανάγνωση βιβλίων, γυμναστική στο σπίτι, παρακολούθηση ταινιών, ζωγραφική, κατασκευή παζλ, “κρυμμένος θησαυρός” σε χώρους του σπιτιού, κολλάζ κ.ά. ή να μοιραστούμε τις δουλειές του σπιτιού με τα υπόλοιπα μέλη. Ίσως εύκολες συνταγές φέρουν τα παιδιά στην κουζίνα και διασκεδάσουν μαζί σας μαγειρεύοντας. Η εκκαθάριση ντουλαπιών ή παιχνιδιών μπορεί να φανεί χρήσιμη και να μας κρατήσει απασχολημένους για αρκετή ώρα.
Να αφήσουμε τον εαυτό μας και τα παιδιά να βαρεθούν. Δε χρειάζεται να φτάσουμε στο άλλο άκρο της συνεχούς προσπάθειας να κρατηθούμε όλοι απασχολημένοι με κάτι. Ειδικά για τα παιδιά, η αίσθηση της βαρεμάρας μπορεί να ενεργοποιήσει τη φαντασία τους και να τους κινητοποιήσει να βρουν μόνα τους μια ενασχόληση ή να απλά να μείνουν με τον εαυτό τους.
Να εκμεταλλευτούμε την τεχνολογία. Κρατάμε επαφές τηλεφωνικές ή μέσω διαδικτύου με το κοινωνικό μας δίκτυο. Είναι σημαντικό να είμαστε συντονισμένοι στην προσπάθεια που γίνεται και να κρατάμε ζωντανό το αίσθημα της συλλογικότητας. Ας εκμεταλλευτούμε την τεχνολογία για να μιλάμε με τους φίλους, συγγενείς ή συναδέλφους μας και να προτρέπουμε και τα παιδιά να το κάνουν αυτό όσο είναι δυνατόν.
Η λίστα αυτή μπορεί να συνεχιστεί, αλλά αυτό είναι και το σημαντικότερο. Υπάρχουν πολλά πράγματα που δεν μπορούμε να κάνουμε λόγω της κατάστασης, αλλά ας καταπιαστούμε με όλα εκείνα που μπορούμε. Και πιστέψτε με, είναι πολλά αν θέλει κάποιος να τα ανακαλύψει.
Και επειδή όσα λόγια κι αν πει ένας ενήλικας γίνονται περιττά μπροστά σε μια ζωγραφιά ενός παιδιού, σας παραθέτω το έργο του 7χρονου Σπύρου, ο οποίος εμπνεύστηκε από την εποχή μας και στέλνει θετικότητα και δυναμισμό. Ας φτάσει σε εσάς και τους γύρω σας!
Σπύρος Ρέντζιος, 7 ετών
Χριστίνα Παπαλέξη,
Ψυχολόγος, Msc Εφαρμοσμένης Παιδοψυχολογίας.